Seri Basa Using Lawas R.Soedira (15)
Antariksawan Jusuf (dipublikasikan pada Rabu, 21 Juni 2023 08:06 WIB)
- Kolom Bahasa Using
Cathetane R. Soedira 1920 (W74-01-15)
Ater-ater:
R. Soedira nulis ucap-ucap basa Using pirangane jilid taun 1920. Aju, makene bisa diwaca wong akeh, belambangan.com ngetokaken isine sithik-sithik.
Ejaan lan keterangan wis ngeliwati proses suntingan. Umpamane: oe dadi u, tj dadi c, dj dadi j, j dadi y, awalan h dadi ilang. Keterangane teka basa Jawa dadi basa Indonesia. Tandha titik ring ngingsore ukara d/t dadi dh/th. Keterangan kr (krama) dadi besiki. Ejaan liyane, kayata klapa, mlaku (hang nganggo ejaan saiki mesthine ditulis dadi kelapa, melaku) miloni naskah aseline. Conto ukarane dijuwut teka naskah aseline, mulane magih kecampur basa Jawa sithik. Kayata, ana yen (mesthine kadhung), nuli (aju), mbeneri (ketepakan), klapa (kelapa) lan liya-liyane. Urutan ucape plek ketiplek njuwut teka manuskrip hang ana 10 jilid.
tegok: kecipir, nama salah satu buah yang berpinggir empat atau lima, bisa diolah untuk sayur pupuwan (jangan bening) atau dikukus dicocolin sambal kemiri.
tegal: alun-alun, nama tempat untuk menyelenggarakan keramaian atau lainnya.
Si Saran menyang tegal nonton wong tembung.
teter=garu, nama alat untuk mengolah tanah sawah.
Teter iku werna loro, nganggo untu lan ora (hing nganggo-red) unton.
temenjog: turun dengan cara melompat dari atas.
Si Marsan iku temenjog (temencog-red) teka ring ndhuwur pager tembok, sukune (dlamakan) keneng beling.
temanjap: bertengger, untuk burung yang hinggap pada pepohonan.
Glathik iku akeh kang padha temanjap ring wit asem.
santer: aliran air yang deras.
Banyu banjir iku santer.
sampat=gitik: nama alat yang digunakan untuk menyakiti binatang atau lainnya.
Si Naya nunggang jaran, nyekel penjalin digawe sampat.
sabrang: ubi/ketela rambat, sebangsa buah yang terpendam, semacam singkong, tetapi sabrang dengan berbagai jenis: 1. Sabrang abang, kulitnya merah, dagingnya putih 2. Sabrang putih, kulitnya putih, dagingnya pun putih 3. Sabrang endhog, kulitnya putih, dagingnya kuning.
sawi: singkong, buah yang terpendam, sejenis sabrang. Singkong itu dua macam. Sawi abang, kulitnya merah. Sawi gandariya warnanya putih.
sasak: jembatan, nama jalan yang berada di selokan sungai atau jurang, dibikin dari bamboo utuh atau kayu.
Si Saman iku masang sasak ana ring slokan sawah.
Redaktur menerima berbagai tulisan, kirimkan tulisan anda dengan mendaftar sebagai kontributor di sini. Mari ikut membangun basa Using dan Belambangan.