Seri Basa Using Lawas: R.Soedira (22)
Antariksawan Jusuf (dipublikasikan pada Rabu, 28 Juni 2023 06:52 WIB)
- Kolom Bahasa Using
Cathetane R. Soedira 1920 (W74-01-22)
Ater-ater:
R. Soedira nulis ucap-ucap basa Using pirangane jilid taun 1920. Aju, makene bisa diwaca wong akeh, belambangan.com ngetokaken isine sithik-sithik.
Ejaan lan keterangan wis ngeliwati proses suntingan. Umpamane: oe dadi u, tj dadi c, dj dadi j, j dadi y, awalan h dadi ilang. Keterangane teka basa Jawa dadi basa Indonesia. Tandha titik ring ngingsore ukara d/t dadi dh/th. Keterangan kr (krama) dadi besiki. Ejaan liyane, kayata klapa, mlaku (hang nganggo ejaan saiki mesthine ditulis dadi kelapa, melaku) miloni naskah aseline. Conto ukarane dijuwut teka naskah aseline, mulane magih kecampur basa Jawa sithik. Kayata, ana yen (mesthine kadhung), nuli (aju), mbeneri (ketepakan), klapa (kelapa) lan liya-liyane. Urutan ucape plek ketiplek njuwut teka manuskrip hang ana 10 jilid.
pakel: nama kotoran yang keluar dari ketiak, sering menempel pada bagian ketiak baju berwarna kuning.
Klambine Si Salam iku cingklakane akeh pakele, ambune apek.
patheng: rajin, untuk anak sekolah.
Si Paiman iku yen (kadhung-red) sekolah patheng, ing dalem setaun hing ana cowoke (bolonge-red).
palud= gabus, tumbuhan yang sering tumbuh di pinggir pesisir, bentuknya gilig meninggi (kecil tapi tinggi).
Isun sore ngamet palud bakal kanggo tutup botol.
piles: putar, untuk barang kaku yang dibikin lemas.
Si Martam duwe penjalin wungkul dipiles kanggo dhadhung.
pudhot: duda, seorang lelaki yang sudah berumah tangga kemudian ditinggal mati istrinya atau cerai.
Si Maya iku rabine mati, balik saiki si Maya iku pudhot.
pundhuh: teman, sebutan untuk teman dari kawan sepergaulannya.
Pundhuh (Ndhuh) ayo padha sarapan.
planca: dipan, tempat untuk duduk yang dibikin dari bambu atau kayu.
Si Martam lan Si Ramelan padha lelungguhan ana ring planca.
panggeng: tetap, untuk menerangkan pekerjaan yang tetap.
Si Sura iku magih panggeng dadi mandor pabrik gula.
poraken: kadasan, nama penyakit yang bentuknya bundar berbintik-bintik, sering ditemukan di tengkuk atau lainnya.
prandhane=prandane=suprandane, kata yang digunakan untuk mempermalukan.
Si Marsa iku yen (kadhung-red) ngomong nyang kancane, ngaku bisa nggambar paran bae (bain-red) bisa, bareng (sarta-red) nggambar asu lungguh sing bisa, kancane clathu: prandane ngaku pinter nggambar tibane sing bisa paran-paran.
Redaktur menerima berbagai tulisan, kirimkan tulisan anda dengan mendaftar sebagai kontributor di sini. Mari ikut membangun basa Using dan Belambangan.